Hobby

"Hoe blijven Japanse boompjes in pot zo klein?" Deze vraag werd ruim 30 jaar terug gesteld bij het programma 'Daar vraag je me wat', waar wij thuis graag naar keken. Voor het eerst maakte ik kennis met bonsai, de Japanse kunst van een boom in pot. Zo'n boom ziet eruit als een volwassen boom die al een vol leven achter zich heeft. Vooral dat laatste is erg belangrijk. En de balans in de vormgeving. Dat leerde ik allemaal veel later.

De dag nadat het programma op de buis was, zocht ik boeken over dit onderwerp in de bibliotheek. Zo ging dat toen nog. Er was zowaar informatie, niet veel trouwens. Helaas bleken de boompjes vooral buiten te horen en had ik bij mijn ouders niet zoveel ruimte. Ik probeerde van alles binnen, maar dat werd geen succes.

Granaatappel uit 1996

Jaren later, toen ik zelfstandig woonde, had ik diverse boompjes buiten op een balkon. Toen mijn leven een wending nam, en ik voornamelijk niet thuis was, bleek deze hobby daar niet tegen te kunnen. De boompjes al helemaal niet.

Inmiddels zijn we jaren, zelfs decennia verder. Halverwege de jaren '90 vierde mijn hobby hoogtijdagen. Ik had (weer) een balkon vol met boompjes en toen we verhuisden naar een eengezinswoning, speciale ruimte in de tuin. Binnen stond de vensterbank vol en ik werd lid van een bonsaivereniging. In ordners hield ik een archief bij over de vorderingen en ik maakte massa's foto's. Analoog! Ze liggen nog steeds ergens in een doos. Allemaal erg leuk, maar weer overleefden de meeste boompjes niet. Af en toe vergat ik ze bijvoorbeeld water te geven, en aangezien ze in een kleine pot leven, kunnen ze daar niet zo goed tegen.

Toen ik er achter kwam dat ik misschien beter in kon zetten op een makkelijke variant van mijn hobby, gericht op de toekomst, werden veel exemplaren in de tuin gezet. Uitdrogen is er niet meer bij, nu hoef  ik ze alleen nog maar klein te houden. In de tuin worden de stammen mooi dik, beter dan in een pot. Over het algemeen lukt het best. Het feit dat ik geen metershoge kastanje- of eikenboom in de tuin wil, is wel een stok achter de deur. Bij enkele bomen ging het toch mis. Zo heb ik nu een volgroeide appelboom. Ook leuk.

Gelegenheids 'kas'

Eén binnenbonsai doet het al sinds 1996: een granaatappel. Er waren er ooit ongeveer 10, deze laatste is een volhouder. In een echt kleine pot durf ik 'm niet meer te zetten, trouwens.

Na jarenlang mijn hobby op een laag pitje te hebben gehad, ging het afgelopen jaar in Portugal weer kriebelen. Eerder was ik thuis alweer aan de slag gegaan met mandarijnenpitten. In Portugal staan zoveel mooie kurkeiken! En rond ons huisje stonden veel zaailingen. Hoewel deze in het verleden het vaak niet redden als ik ze meenam, besloot ik het weer te proberen. De exemplaren die ik uitkoos, stonden toch op plekken waar ze nooit een grote boom kunnen worden. Onder onze veranda, bijvoorbeeld. Tot mijn blijdschap vond ik daar ook een klein olijfboompje! Ik maakte van een frisdrankfles een 'kas' en zo kwamen ze mee naar Nederland.

2 kurkeikjes en een olijf

Vanmiddag heb ik deze boompjes overgezet in echte potten. De kurkeikjes hadden niet echt veel wortel, maar ze lijken het te redden. Juist degene met een redelijke wortelkluit werd bruin. Het olijfje ziet er gewoon goed uit.

Eenmaal bezig nam ik ook andere boompjes in de tuin onderhanden. Laatst viel een pot kapot, deze boompjes zijn weer gepot. En een aantal zaailingen van de lijsterbes, waar mijn tuin vol mee staat, heb ik op een steen gepoot. Ziet dat er niet leuk uit? Overlevingskans nihil, maar ik heb weer een foto voor de verzameling. Digitaal dit keer.

Lijsterbes op steen

Tot mijn grote frustratie voel ik deze bezigheden nu wel in schouders en handen. Daar had ik niet op gerekend, maar het trekt vanzelf weer weg, ga ik van uit. Toch bizar eigenlijk, dat ik na al die jaren nog steeds ergens in kan duiken, zonder na te denken over eventuele gevolgen. Ik denk echt totaal niet over pijn, die ik kan krijgen door bepaalde bezigheden. Tot zover acceptatie en gewenning.

Gelukkig, doordat het kleine boompjes zijn (en blijven) heb ik voor de vormgeving in de toekomst geen dik ijzerdraad nodig om te vormen. De grote exemplaren worden door liefhebbers bewerkt met dremels en gevormd met dik draad. Zo krijgen ze hun 'oude' uiterlijk. Mijn boompjes moeten eerst maar eens in leven blijven.