Booster

Het gaat er veel over in de media, de 'boosterprik' en ja, ik kan niet wachten tot ik aan de beurt ben. Toch is er ook sprake van een andere booster, die steeds weer genoemd wordt: kou. 

Vorig jaar schreef ik hier ook al over. Dit keer word ik getriggerd door een artikel op Gezondheidsnet.nl: 9 positieve effecten van kou op je lichaam. Ik kan het  niet laten dit tóch weer te lezen, want is het nou écht gezond, zijn er nieuwe inzichten en wat kan ik doen? Om met mijn tweede vraag te beginnen: nee, er lijken zo geen nieuwe inzichten te zijn, maar de oude inzichten zeggen nog steeds dat koudetherapie gezondheidsvoordelen lijkt te hebben. Met nadruk op lijkt.

Ik durf het bijna niet te zeggen, maar ik douche tegenwoordig koud. 

WAT? 

Ja, ik had het zelf ook niet verwacht. Deze gekte startte tijdens onze vakantie in Portugal. In plaats van wachten tot het water warm was, stapte ik er vaak alvast onder, om vervolgens klaar te zijn voordat het water echt opgewarmd was. Thuis ging ik hiermee gewoon door en nu douche ik dus koud. Dit heeft als bijkomend voordeel dat het energie en water bespaard, want het douchen is niet alleen aanmerkelijk korter, ook wordt er geen water verspild tijdens het opwarmen. Alleen m'n haren was ik onder een warme douche. Dat is ongeveer één keer per week.

En wat merk ik nu van de voordelen?

Ik vind het moeilijk te zeggen. Merk ik er wat van?

Oké, ik heb het minder koud. Sinds de hond overleden is, hebben we geen kleden meer op de bank liggen waar ik altijd onder kroop, en ik heb er nog geen behoefte aan gehad. De verwarming is ook nog niet omhoog gezet. Op zich is dit opmerkelijk te noemen. Ook bij m'n moeder heb ik nog niet over haar kamertemperatuur geklaagd, die ergens tussen de zestien en zeventien graden is. Ik draag wel een trui, maar geen extra shirt eronder of vest erover, wat ik voorgaande jaren wel deed. Maar goed, het is ook nog geen winter. We hebben wel vorst gehad, maar de echte kou moet nog komen. 

Het is wel zo, dat ik hierdoor vaker in een wat lagere temperatuur verblijf, rond de achttien graden, dan voorheen. En dat zou dus al die goede effecten van een koude douche moeten versterken. Dagelijks een (aantal) uur in zeventien graden is nog beter. Brr

Mijn eczeem is momenteel niet echt aanwezig. Soms een plekje en dat smeer ik vrij makkelijk weg. Maarja, het is dus ook nog niet echt droog/koud geweest. 

Pijn heb ik wel. De afgelopen periode was dat juist erger. Spierpijn, knieën, handen en hoofdpijn. Het wisselt elkaar af en soms heb ik het allemaal ineens. 

Daarnaast heb ik niet meer energie en, een ander voordeel waar ik écht wat aan zou hebben, ik val niet af. En ja, buiten de koude douches doe ik daar wél moeite voor door te letten op mijn eten en mijzelf in beweging te zetten. Het is niet zo dat ik wonderen verwacht van die douche. Mijn humeur is niet stralender dan voorheen, ziekteverzuim is niet minder (in verband met hoofdpijn) en hoe het met de weerstand is? Geen idee. Ik had al nooit griep. Covid is gelukkig ook nog aan onze deur voorbij gegaan, maar daarvoor neem ik toch maar die boosterprik. En ik blijf koud douchen. Baat het niet, schaden doet het ook niet. 

 

Life goes on ..

Eén jaar en elf maanden is hij nu dood, mijn vader. Eén jaar en 9 maanden zitten we in de coronacrisis. Er is in die tijd veel gebeurd en eigenlijk gebeurde er niet veel. Zo kijk ik een beetje terug op deze periode. Hoe was het voor mij?

Rust
De eerste tijd na corona gebeurde er natuurlijk sowieso niet veel. We zaten thuis, we bleven thuis en dat was dat. Man kreeg een hobby, ik rommelde gewoon verder door. Voelde me uitstekend met de situatie. En ook met intelligente, milde en ander soortige lockdowns voelde ik me eigenlijk wel goed. Wel gezellig in kleine gezelschappen bij elkaar, geen grote feesten (hoewel ik die ook wel weer mis, zo met de hele familie) 

Verder genereerde ik afgelopen zomer ook nog wat rust, door door m'n enkel heen te gaan en anderhalve week met de voet omhoog te moeten bivakkeren. 

Blij
Wat er wel gebeurde? Om enigszins chronologisch met iets positiefs te beginnen: vorig jaar september kochten wij een huisje in Portugal! Op de camping, waar wij al eerder heengingen, kwam een 'cabin' in de verkoop en wij hadden hier het geld voor. (mede dankzij corona) Helaas duurde het een jaar voordat we erheen konden, maar we zijn er zo blij mee! Onze 'plek onder de zon'.

Ander positief nieuws is dat de dochters van mijn zus zijn getrouwd en de jongste kreeg een dochter. Een heerlijk kindje, dat we helaas niet zo vaak kunnen bezoeken. Gelukkig zijn er foto's (massa's) 

Iets nieuws
Mijn vrijwilligerswerk bij Stichting het Groninger Landschap lag om begrijpelijke reden stil. Via de patiëntenvereniging Fibromyalgie en Samenleving kwam een oproep voor begeleiders van online lotgenotencontact. Hier heb ik mij voor aangemeld. Er volgden cursussen voor zowel het begeleiden van een gesprek als ZOOM en ik heb een paar bijeenkomsten mede mogen begeleiden. Helaas heb ik op dit moment geen maatje-begeleider, maar wat ik heb gedaan vond ik erg leuk om te doen. En ik leerde weer nieuwe mensen kennen, ook al was dat alleen online. Ik kijk uit naar nieuwe bijeenkomsten.

Voor het Groninger Landschap ben ik nog bij het Paddenstoelenfestival geweest. Een mooie dag.

Verdriet
Helaas was er ook veel verdriet. Sinds het overlijden van mijn vader (het is een soort ijkpunt, zo lijkt het) overleden twee ooms van mij, één broer van mijn man, een vriendin van mij, een aangetrouwde neef (van nog geen vijftig jaar), een vriendin van mijn zus en onze hond. Verdriet op verdriet op verdriet, elk met z'n eigen 'gradatie' (ja, hoe benoem je dat), maar samen best veel. En geen troosthond meer op de bank.

Afstand
Vorig jaar verhuisde onze jongste naar het zuiden van het land. En ja, wij wonen in het noorden dus dat is een beste afstand. Af en toe komt hij langs, maar met een baan waarbij ook in het weekend gewerkt moet worden, is dat niet vaak. 

Ondertussen is onze oudste zo goed als fysiek onbereikbaar in Londen. Gelukkig heeft hij het er goed naar zijn zin met zijn vriend, zeker nadat ze eindelijk hun eigen huis kregen, maar die afstand. Het was van beide kanten zwaar. Voor hem ook dat hij met al dat verlies van hierboven, niet even naar ons toe kon. 

Vorige maand zijn we eindelijk zijn kant op gegaan. Hij kreeg een genderbevestigende operatie en ongeacht welke regels er aan welke kant van het water ook zouden zijn, we móesten wel. Daar wilden we bij zijn. Jongste ging ook mee, dus voor het eerst in tweeëntwintig maanden waren we als gezin weer bij elkaar. Een geweldig moment. 

De operatie ging gelukkig goed. Alle coronatesten waren ook nog negatief en we vierden gelijk zijn vierentwintigste verjaardag. Het was daarnaast erg fijn om hun buren te leren kennen. Mensen waar ze veel aan hebben, maar die ook veel aan hun hebben.

Domper
Helaas hangt er toch een grijze deken over dit bezoek. We waren er namelijk nog maar net een dag, toen we van de buurvrouw hoorden dat er bij ons ingebroken was. Gelijk de eerste avond al dat we weg waren, blijkt achteraf. Man is hierdoor veel aan het bellen en regelen geweest. Ondertussen bewees de buurvrouw dat een goede buur echt van groot belang is. Ze heeft fantastisch geholpen. 

Thuiskomen was dus een kater. Niet alleen was ik sowieso graag langer in Londen gebleven (we moeten er toch echt een keer heen om de stad te leren kennen en naast bezoek ook toerist te zijn), maar we wisten dat we bij thuiskomst een puinhoop aan zouden treffen. Wat gestolen was, wisten we nog niet. We wisten al wel dat de inbrekers de woonkamer en keuken overgoten hadden met ketjap, frisdrank en (wat later bleek) limonadesiroop. Een puinhoop! Vréselijk. Zelfs foto's en negatieven, die uit de kast getrokken waren, plakten.

Dagen zijn we bezig geweest met het schoonmaken en nog steeds komen we af en toe ergens waar het nog plakt. Een schoonmaakbedrijf is twee keer langs geweest. Dat mensen inbreken en dingen stelen is erg vervelend. Dat ze zo'n puinhoop maken in je huis, voelt als een persoonlijke aanval. 

Inmiddels kwam er ook verschillende keren iemand voor de voordeur, om tijdelijke reparaties uit te voeren. Het is een 'inbraakvertragende' deur, maar niet vertragend genoeg, zo blijkt. Ook is vooral man nog druk bezig met de afhandeling met de verzekering. Wat een gedoe. 

Tot zover
Inmiddels is dit een behoorlijke blog geworden. Wat wil je, als je drieëntwintig maanden even wilt samenvatten. We zijn er nog, gezond en wel. We zitten (of komen) weer in een gedeeltelijke lockdown. Het wordt kouder, de winter komt eraan. Niet mijn beste tijd van het jaar. We zoeken dingen om ons op te verheugen. Het EK tafeltennis voor veteranen in Rimini, bij voorbeeld. Duimen maar dat dat door kan gaan. 

Lepels

 Ik ben gek op lezen, mijn instagramaccount bevestigt dat wel enigszins, maar er zijn dagen dat zelfs dat me teveel is. Dan hang ik een beetje op de bank en kijk sitcoms voor de zoveelste keer. De ultieme ontspanning, die me zelfs wel eens van hoofdpijn afhelpt. 

Onbegrijpelijk vind ik dat dan van mezelf. Ik lees toch graag. En lezen is ontspanning, toch? Als ik op het werk zit, verlang ik naar m'n boek, waarom pák ik die dan niet wanneer ik thuis ben? 

Van de week hadden we het bij de cursus Sterk met Pijn, die ik sinds kort volg, over de Lepeltheorie. Hiermee kun je anderen eventueel uitleggen hoe jij om moet gaan met je (gebrek aan) energie. Natuurlijk kende ik deze theorie al. Een link staat al vanaf het begin van m'n blog aan de rechterkant van de pagina, Nouja, daar staat Spoontheorie, naar het origineel. Hoewel ik deze theorie dus ken, merkte ik tijdens het bespreken dat ik 'm eigenlijk nooit zo op mezelf toepas. Ja, ik lijk minder energie te hebben dan anderen, ja, ik lijk wel altijd moe, maar echt, kost douchen mij één lepel? Nee toch? Of.. en hoeveel lepels héb ik dan eigenlijk? 

In de voorbeelden, die ik kan vinden op internet gaat het vaak om vijftien lepels, of zelfs minder. En in die voorbeelden kost opstaan al een lepel, douchen zelfs twee. Als ik er zo mee zou werken, waren om tien uur al m'n lepels al op. 

Oh..

 Het is duidelijk dat bij iedereen verschillende activiteiten verschillende aantallen lepels kosten, maar dat opstaan al een lepel kan zijn, daar had ik nooit zo bij stil gestaan. Bij mij is het opstaan, aankleden, hond uitlaten, koffiedrinken en dan eens gaan kijken welke activiteiten ik ga doen, die me lepels (of energie dus) kosten. Maar volgens het plaatje, heb ik er dan al een behoorlijk aantal lepels opzitten. Dat verklaart wel waarom ik niet elke morgen zin heb in douchen. Of waarom ik soms wel een kwartier moed lig te verzamelen om op te staan. En waarom ik op de fiets naar het werk de behoefte voel te gaan liggen.

 

 Eigenlijk is het raar. Wanneer ik het over fibromyalgie heb, zeg ik altijd dat ik de vermoeidheid het lastigst vind. Toch lijk ik daar dus het minste rekening mee te houden. Ik heb ooit tijdens de revalidatie met een ergotherapeut een dagindeling gemaakt, die voor mij goed leek, en daar houd ik me nog min of meer aan. En ik weet heel goed dat ik na wat drukke dagen een dagje wat rustiger aan moet doen, maar soms (vaak?) ga ik ook nog 'even' door en komt die rust 'volgende week' wel. En vanwege dat gebrek aan rust, merk ik dat ik ook andere dingen uitstel, leuke en noodzakelijke.

Wanneer mijn man, vol energie, allerlei plannen heeft voor een dag, kan ik wel heel goed aangeven dat ik dat niet allemaal mét hem kan doen. Dat ik keuzes moet maken. Maar ik merk vandaag dat ik er te weinig rekening mee hield, dat ik deze week al ingeteerd heb op m'n lepels. Dat ook de leuke dingen die ik deed energie kostten. 

En zo staat mijn man nu dus in z'n eentje een nieuwe barbecue in elkaar te knutselen, omdat we vandaag nog twee andere dingen gepland hebben en ik niet wil toegeven dat ik eigenlijk al te moe ben om te liggen lezen op de bank. Een nieuw dik boek, waar ik me al maanden op verheug. 

Voor de cursus moet ik deze week bijhouden wat ik elke dag doe en of die activiteit me energie kost of oplevert. Eigenlijk hetzelfde dat ik deed met de ergotherapeut. Huiswerk, dat ik al de hele week uitstel, omdat ik moe ben. Niet zo handig. 

Ik ga eerst maar eens douchen. En dan eens bedenken hoeveel lepels ik eigenlijk heb per dag. En hoeveel het lezen van een boek dan kost of oplevert.

Het is genoeg

 Kapot ben ik vandaag, echt kapot. Ik word wakker met hoofdpijn, stijve nek en rug, zere (boven-)benen, knieën en enkels. Om half twee lag ik vannacht op bed, om zeven uur ging de wekker, want m'n man moest eruit en ik bleef wakker. Vijf uur slaap, maar dat is het grootste probleem niet. Dat was het tellen gisterenavond.

Tellen?

Als zo'n achttien jaar zit ik op het stembureau (of in het stembureau, ik ben er nog niet uit) Met veel plezier. De eerste keren dat ik er zat, stemden we nog met computer. Langste werk hadden we met het tellen van de stempassen en het invullen van het proces verbaal, 'tellen' was een kwestie van knop om en er draaide een papiertje uit met aantallen. Wat een heerlijkheid. Maarja, niet veilig, dus het papier kwam terug. 

Tellen duurde ineens een stuk langer. We moesten voor begin van dag de stembiljetten tellen en aan het eind van de dag de ongebruikte en gebruikte biljetten. (dat hoeft gelukkig niet meer) Er was een groot document van stemmers, waarin iedereen genoemd werd, die in jouw stembureau zou moeten stemmen. Die moest bij elke stemmer gecontroleerd. Op rustige momenten keken we wie er jarig was en wie voor het eerst stemde. Het was duidelijk hoeveel stemmers jouw stembureau kon verwachten en hoe groot de opkomst was. 

Ook dat veranderde. We kregen een ROS, Register Ongeldige Stemmen, en iedereen in de gemeente mag overal stemmen. In het ROS worden mensen genoemd, die overleden zijn of verhuisden sinds de stempassen verstuurd werden, maar ook de stempassen van mensen die hun oude pas kwijt waren en een nieuwe aanvroegen of voor een kiezerspas gingen. 

Met de jaren wordt het zwaarder, het zitten op het stembureau. Je moet er 's morgens om 6.45 uur zijn, het stemmen kan tot 21.00 uur en dán moet je nog tellen. Dan heb ik de dag meestal ook al gehad. Inmiddels zorg ik er wel voor, dat er een goede stoel staat. De hele dag op een houten stoel is ook niet meer te doen.

Waarom doe ik het dan nog?

1. Het is leuk
2. Het is nuttig en belangrijk voor de democratie
3. Geld. 

Over 1. kan ik duidelijk zijn: het is erg leuk en gezellig, zowel met de andere stembureauleden als met de stemmers. Ik heb eigenlijk altijd een leuke dag gehad. Het is leuk tót het tellen, dan wordt het hel. Voor mij dan. En gisteren helemaal, met die enorme vellen papier. Ik werd zelfs onwel op een gegeven moment. 

Voor wat betreft 2. is het misschien wel nuttig, maar in Groningen waren deze keer meer aanmeldingen van vrijwilligers dan plekken. Ik was dus niet echt heel erg nodig, om de democratie door te laten gaan.

En 3. sja.. het zakcentje is gewoon leuk. Elke keer koop ik toch iets speciaals voor mezelf. Echt voor mij. Dit keer heb ik een paar boeken in gedachte, zoals Bedtijdverhalen voor Rebelse meisjes, waarin vrouwen genoemd worden, die een bijzondere plek in onze geschiedenis hebben. Een boek dat wel past bij verkiezingen en democratie. En misschien nog het boek van Barack Obama, zodat ik deze naast die van Michelle kan zetten. En het boek Noorse Goden van Neil Gaiman.

Maar ik heb al heel veel boeken en hoewel het een fijne beloning is, heb ik zowel het geld als nieuwe boeken niet echt nodig. (nouja, de boeken..) 

Bottom line: ik ben kapot. Mijn hele dag is weg. En dat is het me niet meer waard. Het doet pijn, maar ik heb zojuist m'n 'ontslag' als stembureaulid gemaild. Uit voorzorg, omdat het niet de eerste keer is dat ik zo denk en bij een volgende verkiezing weer denk dat het wel meeviel. En het viel niet mee. 

Het is echt erg jammer, maar ik kan het niet meer. Tijd om deze grens niet meer over te gaan.